Tıkayıcı Uyku Apnesi – OSAS
OSA, çok sık karşılaşılan ve genellikle teşhis edilmemiş bir uyku hastalığıdır. Tıkayıcı Uyku Apnesi (Obstructive Sleep Apnea), uyku sırasında hava yolunda oluşan ve tekrar eden tıkanıklıklar sonucu, solunumun durarak akciğerlere havanın gitmemesi ile hayati tehlike oluşturmaktadır. Bu tıkanıklık genellikle dil kökünün hava yolunu tıkaması, hava yolunda dokuların büyüklüğü ve hava yolunu açık tutan kasların uyku sırasında gevşemesinden kaynaklanmaktadır.
Tıkanıklığın 10 saniyenin üzerinde olmasına apne, havayolunun tam olmasa bile yarıdan fazla tıkanarak 10 saniyenin üzerinde yetersiz solunuma sebep olmasına hipopne denmektedir. Apne ve hipopneler tarafından sıklıkla bozulan uyku nedeniyle, OSA’lı hastalar derin ve dinlendirici uykudan mahrum kalmaktadırlar. Solunum kesintileri saatte 30 kere veya daha fazla olabilmektedir. Hastaların bir çoğu uykudaki nefes kesintilerinin farkına varamamaktadır. Bu nedenle hastalığın ilk farkına varan kişiler, aynı yatakta beraber uyunan eşler olmaktadır. Uyku Apneli hastaların uykuları normal olmadığından, genellikle dinlenmiş olarak uyanamazlar. Uykunun iyi bir şekilde alınmamış olması, gündüz yorgunluk, uykuluğa, günlük aktivitelerde ağırlaşma ve dikkat kaybına yol açar.
Yetersiz hava girişi nedeniyle kanda seyreden düşük oksijen seviyesi ve uyku boyunca nefes alma çabalarının vermiş olduğu düzensizlikler, kardiyovasküler sistemle ilgili rahatsızlıkların artmasına sebep olmaktadır. Sonuç olarak Uyku Apnesi, yaşam kalitesinin artırılması için dikkat edilmesi ve sorgulanması gereken önemli bir rahatsızlıktır. Ülkemizde 2 milyondan fazla OSA hastası olduğu tahmin edilmektedir.
Hastaya hastalığı ile ilgili yeterli bilginin verilmesi, uyku testinin (PSG , PG) rahat bir ortamda yapılması, titrasyon cihazı ile uygun cihaz modelin tespiti, konfor özelliklerine sahip bir cihaz ve hastanın en rahat edeceği maskenin bulunması durumunda PAP cihazı tedavisi, çok büyük bir oranda hastalar tarafından uyumlu şekilde kabul edilmektedir.
Eğer düzenli olarak horlamanız varsa ve aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlasına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, en kısa zamanda doktorunuza danışarak bir uyku testi (PSG , PG) yaptırmanız gerekebilir:
Önemli belirtiler:
• Gündüz aşırı uykululuk
• Gürültülü ve kesikli horlama
• Uykuda zorlukla soluma ve boğulma hissi
Diğer sık görülen belirtiler:
• Sabah baş ağrısı ve halsizlik
• Gece sık tuvalete kalkma
• Depresyon ve sinirlilik
Uyku Apneli bir hasta, uygun şekilde tedavi edilmezse ne ile karşılaşır?
Uyku Apnesinin teşhis ve tedavisinin yapılmadığı hastalarda aşağıdaki risklerin önemli derecede arttığı tespit edilmiştir:
• Yüksek tansiyon
• Kalp hastalıkları ve düzensiz kalp atımı
• Kalp krizi
• Felç
• Araç kullanırken ve çalışma sırasındaki kazalarda artış
Uyku Apnesinin en etkili tedavisi, burun veya ağız burun maskeleri ile hava yolundaki basıncın artırılarak tıkanmayı engelleyen CPAP ve BiPAP (VPAP) cihazlarıdır. Bu cihazların, hastanın konforuna ve tedavi takip özelliklerine göre değişen modelleri bulunmaktadır.
Sabit basınçlı CPAP cihazları, EPR konfor modlu CPAP’lar, hastanın ihtiyacına göre basıncı otomatik ayarlayabilen CPAP’lar (APAP), nefes alma ve vermede 2 ayrı seviyeli basınç uygulayabilen BiPAP’lar (VPAP) ve bu basınç seviyelerini ayrı ayrı otomatik ayarlayabilen otoBiPAP cihazları, uyku apnesi tedavisi için kullanılan, değişik çalışma prensiplerine(algoritmalar) sahip tedavi ürünleridir.
Uyku Apnesi tedavisi için yapılan ameliyatlar, ağız içi aygıtları ve uyku pozisyonu sabitleyicileri, PAP cihazı tedavisi kadar etkili sonuçları olmasa bile, özelikle cihaz kullanımına uyum sağlayamayan hastalar için, alternatif metotlardır.